Trao đổi với ĐTCK, bà Trịnh Tuyết Minh, Phó tổng giám đốc CTCP Bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) cho biết, việc chậm lên sàn của DN này có rất nhiều nguyên nhân.

Trước hết, theo phương án CPH đã được Chính phủ phê duyệt, sau khi đấu giá CP lần đầu (IPO) DN này phải bán CP cho đối tác chiến lược mới thực hiện niêm yết. Tuy nhiên, đến nay sau gần 3 năm thực hiện CPH, Sabeco vẫn chưa có đối tác chiến lược. Một phần do ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính kinh tế thế giới nhưng mặt khác, theo quy định giá bán cho đối tác chiến lược không thấp hơn giá đấu bình quân khiến Sabeco rất khó khăn trong đàm phán. Với giá đấu thành công bình quân là 70.003 đồng/cổ phần, việc đàm phán đối tác mua trên giá này trong giai đoạn khó khăn như hiện nay là điều không hề dễ dàng.

Một nguyên nhân nữa là Sabeco chưa đạt mức độ đại chúng để thực hiện niêm yết. Theo quy định tại Luật Chứng khoán, khi niêm yết doanh nghiệp phải đảm bảo tối thiểu 20% cổ phần có quyền biểu quyết do ít nhất 100 cổ đông nắm giữ.

Với số vốn điều lệ 6.412 tỷ đồng, cổ đông Nhà nước hiện chiếm đến trên 5.745 tỷ đồng, bằng 88,59%. Số còn lại là do cổ đông bên ngoài và cán bộ nhân viên nắm giữ. Sau ĐHCĐ lần đầu thành lập tháng 4/2008, Sabeco dự kiến bán bớt cổ phần Nhà nước nắm giữ  nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được.

Vẫn theo bà Minh, thêm một nguyên nhân nữa khiến Sabeco chưa muốn lên sàn là do NĐT trước đây mua với giá cao, đến nay, giá CP này đang giao dịch ở mức khá thấp. Nếu lên niêm yết, giá CP thấp sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của NĐT. Vì thế, việc tìm kiếm đối tác chiến lược không chỉ đáp ứng yêu cầu của Chính phủ giúp DN trong quản trị, phát triển sản phẩm, nâng cao thương hiệu mà còn nhằm hỗ trợ giá CP.

Bên cạnh đó, với hệ thống công ty con, công ty liên doanh, liên kết khá nhiều, liệu Sabeco có đáp ứng kịp thời các quy định về công bố thông tin hay không cũng là điều lãnh đạo DN đang trăn trở.

Những vấn đề trên khiến Sabeco phải trì hoãn kế hoạch niêm yết nhiều lần. Dự kiến, vấn đề niêm yết sẽ vẫn được nêu ra tại ĐHCĐ tới đây. Tuy nhiên, người ta sẽ không ngạc nhiên nếu Sabeco có lỗi hẹn niêm yết một lần nữa như năm 2009 cho dù ĐHCĐ có thông qua.

Khả quan hơn người anh em Sabeco trong việc tìm lối lên sàn niêm yết, Tổng CTCP Bia rượu nước giải khát Hà Nội (Habeco) đã có đối tác chiến lược. Hiện Hãng bia Casberg của Đan Mạch đã nắm giữ 16,07% cổ phần tại Habeco. Vậy nhưng vấn đề Habeco gặp phải hiện nay lại nằm ở mức độ đại chúng hóa Công ty khi cổ đông Nhà nước chiếm đến 81,79% vốn điều lệ trong khi cổ đông bên ngoài chỉ là 1,88% và phần còn lại là của cổ đông chiến lược.

Ông Lê Bá Cơ, Chủ tịch HĐQT Habeco cho biết, hiện DN này đang đàm phán để bán tiếp cho đối tác chiến lược Casberg. Theo thỏa thuận đạt được hồi cuối năm 2009, Casberg có thể nâng tỷ lệ sở hữu lên 30% tại Habeco.

Mặt khác, Habeco cũng xây dựng phương án bán bớt phần vốn nhà nước cho các cổ đông bên ngoài, cán bộ nhân viên. Theo đó, cổ đông nhà nước chỉ nắm giữ từ 65 - 70% vốn tại Habeco. Sau khi thực hiện việc thoái vốn nhà nước, Habeco sẽ tính chuyện lên sàn. Tất cả những nội dung này cũng sẽ được trình ĐHCĐ thông qua vào tháng 4 tới đây.

Trên thực tế, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), một DN 100% vốn Nhà nước thực hiện CPH cũng gặp một số vấn đề tương tự như hai DN trên. Tuy nhiên, Vietcombank vẫn thực hiện niêm yết sau khi được Chính phủ cho phép.

Như vậy, Sabeco và Habeco muốn niêm yết sẽ phải thực hiện một trong hai phương án, một là giải quyết các vấn đề đang gặp phải, hai là xin Chính phủ một cơ chế riêng. Với một "núi" công việc như trên, những NĐT đang nắm giữ CP của hai "đại gia" ngành bia rượu chưa thể kỳ vọng việc niêm yết ngay trong năm nay.

Hiện giao dịch CP của hai DN này diễn ra chủ yếu trong nội bộ công nhân viên với khối lượng rất nhỏ và giá giao dịch thấp, thậm chí, thấp hơn cả giá cổ phiếu ưu đãi. Nếu có niêm yết thì việc định giá chào sàn cũng là vấn đề không dễ dàng. Trên thị trường tự do, giá CP Sabeco và Habeco hiện đang được giao dịch ở mức 43.500 đồng/CP và 35.000 đồng/CP.