Chính phủ Mỹ trong ngày 20/3 đã công bố loại Nhật Bản và 10 nước EU ra khỏi danh sách trừng phạt tài chính sau khi các nước này đã cắt giảm một lượng lớn nhập khẩu dầu thô từ Iran.

Quyết định này là một chiến thắng đối với 11 quốc gia nơi các ngân hàng trước đó đã được hoãn thi hành việc bị cô lập khỏi hệ thống tài chính Mỹ trong vòng 6 tháng dưới một lệnh trừng phạt được xây dựng nhằm gây áp lực lên chương trình hạt nhân của Iran.

Tuy nhiên, danh sách này không bao gồm Trung Quốc và Ấn Độ, hai nhà nhập khẩu dầu thô hàng đầu của Iran, cũng như đồng minh của Mỹ là Hàn Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, 2 trong số 10 nước tiêu thụ nhiều dầu nhất từ Iran.

Giới chức Mỹ đưa ra việc Nhật Bản đã cắt giảm khoảng 15-22% lượng dầu thô nhập khẩu từ Iran, ngay cả sau khi trải qua “thảm kịch” động đất sóng thần dẫn tới cuộc khủng hoảng năng lượng hạt nhân Fukushima, như một tấm gương cho các quốc gia khác.

Bộ ngoại giao Mỹ cho biết chính phủ nước này cũng loại khỏi danh sách trừng phạt 10 quốc gia từ Liên minh châu Âu sau khi các nước này quyết định ngừng nhập khẩu dầu của Iran từ tháng 7/2011, bao gồm Bỉ, Anh, Cộng hòa Séc, Pháp, Đức, Hy Lạp, Ý, Hà Lan, Ba Lan và Tây Ban Nha.

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cho biết: "Những nỗ lực cắt giảm như trên của các quốc gia là không hề dễ dàng. Chúng tôi hoan nghênh các động thái này và thúc giục các quốc gia khác nhập khẩu dầu từ Iran làm theo tấm gương của họ."

Trong khi Trung Quốc và Ấn Độ và những quốc gia khác vẫn còn nguy cơ phải nhận hình phạt tài chính từ Mỹ nếu không cắt giảm mạnh tay lượng nhập khẩu từ Iran thì luật pháp Mỹ vẫn để ngỏ cơ hội cho chính quyền ông Obama có thể bỏ qua những lệnh trừng phạt này nếu nó ảnh hưởng tới lợi ích quốc gia.

Lan Hương